De wetgeving omtrent arbeidsomstandigheden is ingedeeld in drie niveaus: de Arbowet, het Arbobesluit en de Arboregeling.
Hieronder zijn enkele relevante onderdelen voor de sector nader toegelicht.
De Arbowet
De Arbowet vormt de basis van de arbowetgeving. Een groot gedeelte van de Arbowet is afkomstig uit de Europese kaderichtlijn 89/391/EEG.
Artikel 3 - Arbobeleid
Artikel 3 van de Arbowet schrijft voor dat de zorg voor arbeidsomstandigheden (het arbobeleid en ziekteverzuimbeleid) onderdeel moet zijn van het ondernemingsbeleid. De werkgever is verantwoordelijk voor het opstellen, uitvoeren, evalueren en bijstellen van het arbobeleid. De werknemer is medeverantwoordelijk.
Algemene doelvoorschriften
De algemene principes voor het arbobeleid worden in de Arbowet vorm gegeven door middel van algemene doelvoorschriften. Dit zijn voorschriften waarbij de werkgever wordt verplicht (zorgplicht) om een bepaald beschermingsniveau te realiseren.
Toetsingscriteria en 'best practical means'
Bij deze doelvoorschiften is een aantal toetsingscritearia opgenomen, zoals de stand der wetenschap en het begrip redelijkerwijs. met deze criteria wordt beoogd de algemene doelvoorschiften zo goed mogelijk te concretiseren.
De zorgplicht voor de werkgever houdt niet in dat steeds uit het oogpunt van veiligheid en gezondheid de doelmatigste van alle mogelijke maatregelen getroffen zouden dienen te worden. Wel moeten die maatregelen getroffen worden die door de vakdeskundigen in brede kring worden aanvaard als toepasbaar in de praktijk. Er wordt dan ook gesproken over 'best practical means', wat inhoudt dat ook de economische, operationele en technische apsecten meegewogen mogen worden. Dit onderstreept dat arbobeleid een aspect is van de gewone bedrijfsvoering.
Arbeidshygienische strategie
Bij de arbeidshygienische stratgie gaat het om de algemene erkende volgorde van maatregelen, individuele maatregelen en pas in de laatste instantie persoonlijke beschermingsmiddelen. Een maatregel van lagere orde wordt slechts genomen voor zover één van hogere orde niet mogelijk is of niet in redelijkheid kan worden gevergd.
Artikel 5 - De Risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E)
Artikel 5 van de Arbowet stelt dat het arbobeleid moet zijn gebasseerd op een goed inzicht in de risico's die zich bij de arbeid voordoen. Een risico is de kans dat een bepaald gevaar optreedt met schadelijk effect op veiligheid of gezondheid. Een risico-inventarisatie en evaluatie omvat daarom een inventarisatie van de gevaren die zich kunnen voordoen en een evaluatie van de risico's, gegeven de maatregelen die al getroffen zijn.
Plan van aanpak, preventiemedewerker en toetsing RI&E
Nadat de werkgever heeft vastgesteld welke risico’s werknemers lopen op de werkvloer, stelt hij of zij een lijst van maatregelen op om die risico’s aan te pakken. Die maatregelen komen in het plan van aanpak. De werkgever schrijft daarin op wanneer een maatregel moet zijn ingevoerd en op welke manier.
Preventiemedewerkers zijn betrokken bij het opstellen van de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het bijbehorende plan van aanpak. Ook spelen zij een belangrijke rol bij het uitvoeren van de maatregelen die voortkomen uit het plan van aanpak. Hierbij adviseren zij en werken zij samen met de ondernemingsraad.
Ondersteuning bij implementatie branche RI&E door de VVT
Voor de sector Verticaal Transport heeft de VVT in samenwerking met het Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL) een eigen branche RI&E ontwikkeld. Ook ondersteunt de VVT bedrijven bij het implementeren en onderhouden van de RI&E.
klik hier voor meer informatie over de ondersteuning bij de implementatie van de branche RI&E.
Het Arbobesluit
Naast algemene doelvoorschriften uit de Arbowet zijn er ook doelvoorschriften opgenomen die gericht zijn op specifieke arbeidsrisico's. Deze voorschriften zijn hoofdzakelijk opgenomen in het Arbobesluit.
Het Arbobesluit is een uitwerking van de Arbowet. Hierin staan de regels waar zowel werkgever als werknemer zich aan moeten houden om arbeidsrisico's tegen te gaan. Deze regels zijn verplicht. Er staan ook afwijkende en aanvullende regels in voor een aantal sectoren en categorieën werknemers.
Voor de verticaaltransport zijn met name hoofdstuk 3, 'inrichting arbeidsplaatsen', en hoofdstuk 7, 'arbeidsmiddelen en specifieke werkzaamheden' van belang.
Enkele relevante artikelen voor de sector hierbij zijn:
De Arboregeling
De Arboregeling is weer een verdere uitwerking van het Arbobesluit. Het gaat hierbij om concrete voorschriften. Bijvoorbeeld de keuring van hijskranen of hoe een arbodienst zijn wettelijke taken exact moet uitvoeren. Ook deze regels zijn verplicht voor werkgever en werknemer.
Hoofdstuk 7 van de Arboregeling worden de verschillende eisen aan het gebruik van arbeidsmiddelen (zie artikel 7.32 Arbobesluit) nader uitgewerkt.
Enkele relevante artikelen voor de sector hierbij zijn:
De Arbocatalogus
De bovenvermelde wetgeving geeft een aantal doelvoorschriften, maar laat werkgevers en werknemers vrij om zelf te bepalen hoe deze normen bereikt worden. Zo geeft de Arbowet wel eisen aan het maximale geluid op de werkplek, maar bepaalt het bedrijf zelf hoe ze dit moeten bereiken. Dit wordt op bedrijfssectorniveau vastgelegd in een Arbocatalogus.
