Het Nieuwe Hijsen

Het Nieuwe RIJDEN is alom bekend. Maar er bestaat nu ook zoiets als Het Nieuwe HIJSEN. Dat is een richtlijn van de Vereniging Verticaal Transport (VVT), bedoeld om een bijdrage te leveren aan CO2-reductie en de uitstoot van fijnstof. Uiteraard begint dat met brandstofbesparing. En dus met rijgedrag en met de kwaliteit van het materieel.
TON ging op pad met twee ervaren machinisten die Het Nieuwe Hijsen in de praktijk brengen.

Twee Durken
Ze heten allebei Dirk. In het Fries is dat Durk. De een heeft Kingma als achternaam, de ander Visser. Ze komen allebei uit Burdaard bij Dokkum. Kingma is 40, Visser 44. Visser is kraanmachinist, Kingma bedient een kraan die op een vrachtwagen staat. Ze werken allebei bij BKF, Visser al weer jaren. Kingma begon in de constructie en werd daarna loonwerker. Dat beviel hem wel, maar in de herfst en winter was er weinig te doen. Dan werkte hij weer in de constructie. Vervolgens belandde hij bij zijn volgende werkgever, in het transport. Maar daar waren de werkdagen soms erg lang. 'Andere' Durk moedigde hem aan een open sollicitatie naar BKF te sturen. Daar werkt hij nu alweer acht jaar.

Stempelen
Even buiten Leeuwarden wordt gewerkt aan een onderdoorgang voor boten en fietsers. Durk Visser is zijn kraan aan het stempelen; goed en stabiel neerzetten dus, zodat er geen ongelukken kunnen gebeuren. De bouwvakkers van Jansma uit Drachten helpen hem met het borgen van de stempels. Durk vindt Het Nieuwe Hijsen vanzelfsprekend. “Als je alleen al naar de brandstofprijzen kijkt, snap ik heel goed dat je zuiniger moet zijn. Daarvan was ik me al bewust. Natuurlijk laat je de motor niet lopen als het niet nodig is. Maar je mag hem ook niet meteen stoppen als hij nog heet is. Zo werkt het wel. Je moet zuinig zijn, vanwege de kosten, maar ook vanwege het milieu. Daar moet je in deze tijd toch echt mee bezig zijn.”

Vol toerental
Durk Visser legt uit dat hij vanzelfsprekend zijn kraan niet met een hoog toerental laat draaien, dat kost te veel brandstof. Vaak heeft het ook helemaal geen zin om met een vol toerental te draaien. Je leert vanzelf dat je niet veel meer energie gebruikt dan nodig is. Als ik aan het rijden ben, let ik wel op het toerental. Dan blijf ik, handgeschakeld, onder de 1.600 of 1.700 toeren. Niet in de automaat, nee, want dan gebruikt hij bijvoorbeeld veel te veel als je afremt bij het terugschakelen. Ik schakel op geluid, dat is veel zuiniger.”

Facelift
Op een industrieterrein in Heerenveen-West stempelt Durk Kingma zijn wagen met kraan voor de deur van een filiaal van Beter Bed. Dat krijgt aan de buitenzijde een facelift. Dus moeten de grote lichtbakken met de firmanaam eraf en er straks weer op. Dat is dus een klus voor Durk Kingma. Hij vindt zijn werk mooi. Tien jaar geleden had hij niet eens een rijbewijs. Zijn toenmalige werkgever wilde de praktijk wel betalen, als Durk zelf de theorie voor zijn rekening nam. Zo kon hij even later de overstap naar BKF maken. Voor de grote kranen is hij niet bevoegd, maar dit bevalt hem ook prima.

Eerdere ervaring
Durk Kingma vertelt dat hij als eerste chauffeur van BKF een instructeur meekreeg toen hij vanwege Code 95 met Het Nieuwe Rijden bezig was. “Die vond dat ik het redelijk goed deed. Weet je wat het is: je moet je bewust zijn van wat je doet. Vlak bij ons bedrijf is een heuvel. Als je die met 80 kilometer per uur nadert, rij je nog 60 als je bovenaan bent en dan nog moet remmen voor de rotonde die daar ligt. Dan moet je dus echt geen gas geven als je tegen de heuvel opgaat. Ik ben nu aan het berekenen hoe ik het beste naar mijn werk kan rijden. Er zijn twee routes. De een is korter, maar heeft meer rotondes. Op de andere kun je doorrijden. Ik doe er ongeveer even lang over. Maar ik weet niet welke route de minste brandstof kost. Dat zoek ik nu uit.”

Altijd de anderen
CO2-uitstoot, fijnstof... het ligt altijd aan de anderen. Dat is de menselijke reactie. Durk Kingma heeft daar een eigen kijk op. Hij is ervan overtuigd dat sommige chauffeurs het echt moeilijker maken dan andere. “Veel automobilisten geven op rotondes geen richting aan. Ik anticipeer daarop. Het zuinigst is doorrijden zonder te remmen. Maar ik weet niet wat zij gaan doen, dus moet ik remmen en weer optrekken. Dat kost brandstof en is slecht voor het milieu.”

Zo mooi zijn we niet
“Het licht kan overdag best uit; zo mooi zijn we niet”, zegt directeur Jelle Jan Burggraaff van BKF. Met dat grapje onderstreept hij hoe je kunt nadenken over energiebesparing. “We willen maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarom zijn we midden 2012 gaan meedoen aan het project 'Koploper Westerzone'. De provincie Friesland haalde een twintigtal bedrijven bij elkaar om na te denken over hun rol in de samenleving. Je gaat dan overal naar kijken. Eerst het laaghangend fruit: we hadden al de juiste koffie en kopieerpapier. En iedereen snapt dat je beter een auto kunt rijden die één liter brandstof op dertig kilometer gebruikt dan één op vijftien. Maar er is veel meer. Waarom brandt het licht bijvoorbeeld altijd? Thuis heb ik zonnepanelen. Dan krijg je ook een meter waarop je ziet wat je verbruikt en wat de panelen opleveren. Ik merkte dat ik er veel bewuster van werd, ging apparaten en lampen uitschakelen. Voor mij is maatschappelijk verantwoord ondernemen ook rekening houden met het personeel. Hoe zij hun werk gezond en goed kunnen doen. Wat is de beste manier van plannen en werken? En dan niet alleen kijken naar wat je verplicht bent te doen.”
Het Nieuwe Hijsen sluit mooi aan bij deze manier van denken en werken, vindt Jelle Jan Burggraaff.

BKF
Kraanverhuurbedrijf Burggraaff in het Friese Franeker. Onder die naam startte het bedrijf met één kraantje in 1973. Drie jaar later werd de naam omgedoopt in BKF. Jelle Jan Burggraaff was en is de directeur. Inmiddels zijn er vijf andere vestigingen: in Groningen, Drachten, Kampen, Emmen en Heerhugowaard. Met 50 werknemers, 35 kranen en 5 vrachtwagens verricht BKF vooral opdrachten uit de (woning)bouw.

Richtlijn
De richtlijn Het Nieuwe Hijsen is een uitgave van de Vereniging Verticaal Transport (VVT). Bij Het Nieuwe Hijsen gaat het vooral om een gedragsverandering. Dat geldt voor de kraanmachinisten, maar evenzeer voor de planning, de directie en technische dienst.
De richtlijn is voor leden beschikbaar op het extranet, bij Ledeninformatie / richtlijnen.

Bron: TON 60