Herstel komt, maar we zijn er nog lang niet

Met minnen die oplopen in de dubbele cijfers krijgen economieën wereldwijd harde klappen door de coronacrisis. Voorzichtig optimisme is er ook: herstel wordt verwacht voor het derde kwartaal. Maar die tweede golf dreigt ook. "De cijfers worden beter, maar we zijn er nog lang niet."
Frankrijk min 13,8 procent. Spanje min 18,5 procent. Italië min 12,4 procent. Duitsland min 10,1 procent. België min 12,2 procent en de VS min 9,5 procent. 

Hoe ongekend hard de economieën in het tweede kwartaal geraakt zijn toen het coronavirus om zich heen greep en er lockdowns werden ingesteld, wordt pijnlijk duidelijk nu de statistiekbureaus de balans hebben opgemaakt.

Flinke krimpcijfers in heel Europa ten opzichte van het eerste kwartaal
(afbeelding RTL Z)

Eurozone: min 12,1 procent
EU-statistiekbureau Eurostat liet vrijdag ook weten dat de economie van de eurozone naar schatting met 12,1 procent is gekrompen ten opzichte van het eerste kwartaal. De scherpste daling sinds het begin van de metingen. Het Italiaanse statistiekbureau ISTAT spreekt van 'ongekende' cijfers. En voor de Duitsers is het de sterkste krimp sinds het begin van de metingen in 1970. De Verenigde Staten noteerden deze week ook al die grootste krimp ooit.

Van Nederland zijn over het tweede kwartaal nog geen cijfers bekend. In het eerste kwartaal kromp de economie met 1,5 procent, meldde het CBS eerder.

Optimisme is er ook
Maar optimisme is er ook. Zo hadden economen in Frankrijk gerekend op nog minder goede cijfers en rekenen ze voor het derde kwartaal op herstel. Door een versoepeling van de lockdownmaatregelen trekt de economie in het derde kwartaal op veel plekken weer aan.

Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING Duitsland, liet weten dat het slechtste kwartaal ooit best eens zou kunnen worden gevolgd door het beste kwartaal ooit. "Alle indicatoren sinds mei wijzen op een sterk herstel van de economische bedrijvigheid", aldus de econoom.

Strenge maatregelen
"Landen met de strengste coronamaatregelen zijn over het algemeen ook de landen met de slechtste economische cijfers in het tweede kwartaal", zegt handelseconoom Timme Spakman van ING.
Omdat die maatregelen in de afgelopen weken juist weer zijn versoepeld, doet dat de cijfers in het komende kwartaal goed, zegt ook eurozonekenner Bert Colijn van de bank. Bedrijven en fabrieken draaien weer. Tegelijkertijd loopt de werkloosheid en het aantal faillissementen op. "Het kan nog wel tot 2023 duren voor we weer op zelfde niveau van economische activiteit zijn", aldus Colijn.

Nog niet op oude niveau
Een beeld dat Erik-Jan van Harn, Econoom bij Rabobank bevestigt. "De inkoopmanagersindexen laten voor het derde kwartaal een positief beeld zien voor veel eurolanden", zegt hij. In zo'n index wordt gekeken naar hoeveel er wordt ingekocht door bedrijven, een belangrijke graadmeter voor de ontwikkeling van de economie. "Maar vergeet niet dat we van ver komen: we zijn nog lang niet terug op het oude niveau", waarschuwt hij. Van Harn ziet binnen Europa behoorlijke verschillen in de effecten die de pandemie heeft op de economische groei. Van min 10 procent in Duitsland tot meer dan 18 procent in Spanje. Ook hij wijst op een verschil in lockdown-maatregelen: hoe strenger, hoe slechter de cijfers.

Toerismesector bloedt
Ook de structuur van een economie geeft een verklaring, zegt de econoom. In Zuid-Europa leunt de economie bijvoorbeeld zwaarder op de hardgetroffen toerismesector. Dat zie je terug in de cijfers.
"Het is ook een sector die niet zo snel zal terugveren. Bedrijven zoals KLM schrappen bijvoorbeeld nu banen, omdat ze denken dat ze voorlopig niet meer de oude zijn."

Gullere landen
Ook het overheidsbeleid zorgt voor verschillen in cijfers: in de landen waar de overheid flink kan en wil bijspringen is de schade minder groot. "Nederland en Duitsland zijn guller, daardoor blijven er meer bedrijven boven water." Maar de grote vraag blijft wel: voor hoe lang nog? Inmiddels hangt een tweede coronagolf in de lucht, loopt het aantal besmettingen op verschillende plekken weer op worden er nieuwe maatregelen genomen.

Tweede golf nog niet zichtbaar in cijfers
Die effecten zijn nu nog niet zichtbaar in de economische cijfers, zegt Van Harn. "Deze crisis is ongekend, voorspellen is daarom lastig." Duidelijk is wel dat meer maatregelen meer pijn zullen doen. "Een tweede golf kan bedrijven over de klif jagen, zeker als de overheid minder of geen steun meer biedt."

Kans op opleving reëel
Volgens de Rabobank is de kans op zo'n tweede golf ook reëel, zo lang er geen vaccin is tegen corona. Zo'n vaccin betekent ook niet automatisch dat de economie meteen weer hersteld is.
Spakman: "Een tweede golf is wat dreigt, zo lang het er niet is zul je herstel zien. Komt die er wel dan zal de economie weer in een dip zakken."

Gat is groot
Hoe dat verder verloopt blijft onzeker en hangt af van zowel het virus als de reactie van overheden daarop. "Deze hele zware cijfers laten wel zien dat de kans op langdurige schade groot is", zegt Colijn. En met alle hulppakketten die er zijn kunnen niet alle problemen worden opgelost. "Het gat is te groot."

Bron: RTL nieuws, 31 juli 2020